Future-oriented Innovative Practices for Human Resources Development

Zorientowane na przyszłość innowacyjne praktyki w zakresie rozwoju zasobów ludzkich

DOI: 10.34866/0t88-ee96

Beata Poteralska
ORCID: 0000-0002-4670-0024

Słowa kluczowe: rozwój zasobów ludzkich, kompetencje, aktywizujące metody nauczania- -uczenia się, foresight, Futures Literacy.

Key words: human resources development, competences, activating teaching-learning methods, foresight, Futures Literacy.

Streszczenie: Dynamiczne zmiany zachodzące na rynku pracy uzasadniają konieczność systematycznej weryfikacji i aktualizacji kompetencji. Kompetencje niezbędne w przyszłości będą obejmować dwie kategorie: kompetencje techniczne STEM oraz miękkie (np. kreatywność, radzenie sobie z niepewnością, nieprzewidywalnością, szybkie dostosowywanie się do zmieniającego się otoczenia) (Dębkowska i in., 2022, Klowden i Lim, 2021, Sala i in., 2020). Obecnie obserwowane są rozbieżności pomiędzy kompetencjami nabytymi w ramach systemu edukacji a oczekiwaniami przedsiębiorstw (Bauer i in., 2011, Haukka, 2011). Ponadto badania jednoznacznie wskazują, że ludzie nie uczą się dobrze, będąc biernymi odbiorcami wiedzy dostarczanej przez ekspertów. Skuteczna nauka wymaga aktywnego zaangażowania w proces (Serrano i in., 2019, Bolstad i in., 2012). Celem artykułu jest analiza metod nauczania-uczenia się oraz zaproponowanie metod, które można zastosować w systemie edukacji formalnej w celu nabycia przyszłościowych kompetencji. Autorka proponuje wykorzystanie podejść foresight i Futures Literacy, pozwalających z jednej strony na aktywne uczestnictwo w procesie nauczania-uczenia się, a z drugiej strony na nabycie szczególnie potrzebnych miękkich kompetencji zorientowanych na przyszłość, pozwalających na radzenie sobie z niepewnością i nieprzewidywalnością charakteryzującą rynek pracy.

Abstract: Dynamic changes taking place on the labour market justify the need for constant development of competences. Competences necessary in the future will comprise two categories: STEM (Science, Technology, Engineering, and Maths) and soft competences (e.g. creativity, dealing with uncertainty, unpredictability, and quick adaptation to the changing environment) (Dębkowska et al., 2022, Klowden & Lim, 2021, Sala et al., 2020). However, competence gaps between competences acquired in education and market demand by companies are observed (Bauer et al, 2011, Haukka, 2011). Moreover, investigations clearly show that people do not learn well as passive recipients of knowledge delivered by experts. Effective learning requires active engagement in the process (Serrano et al., 2019, Bolstad et al., 2012). The paper is aimed at analysing teaching-learning methods and proposing methods which could be used in the formal education system to acquire future-oriented competences. The author proposes to apply foresight and Futures Literacy approaches allowing, on the one hand, for active participation, and on the other hand, for the acquisition of particularly needed soft futureoriented competences, mainly dealing with uncertainty and unpredictability.