Green and digital transformation in finishing work – new professional competencies in sustainable construction 
Transformacja ekologiczna i cyfrowa w pracach wykończeniowych – nowe kompetencje zawodowe w zrównoważonym budownictwie
DOI: 10.34866/razd-sd04
Mirosław Żurek
ORCID: 0000-0003-1081-588X
Wojciech Oparcik
ORCID: 0000-0001-9774-6279
Słowa kluczowe: budownictwo, prace wykończeniowe, zrównoważony rozwój, transformacja ekologiczna, transformacja cyfrowa, kompetencje zawodowe.
Key words: construction, nishing works in construction, sustainable development, green transformation, digital transformation, professional competencies.
Streszczenie: Artykuł omawia zagadnienia transformacji ekologicznej i cyfrowej w branży prac wykończeniowych w budownictwie, podkreślając jej znaczenie w kontekście globalnych wyzwań, takich jak zmiany klimatyczne, wyczerpywanie się zasobów naturalnych i rosnące oczekiwania konsumentów wobec zrównoważonych praktyk. Transformacja ta, wspierana przez zaawansowane technologie cyfrowe, zmienia sposób projektowania, realizacji i zarządzania procesami budowlanymi, zmniejszając ślad węglowy i promując gospodarkę cyrkularną. Autorzy przedstawiają przykłady dobrych praktyk, takich jak recykling odpadów w firmie Rigips czy energooszczędne technologie Ceramiki Paradyż, które ilustrują praktyczne zastosowanie innowacyjnych rozwiązań w branży. Artykuł zwraca uwagę na kluczowe kompetencje zawodowe, zarówno techniczne, jak i miękkie, niezbędne dla efektywnego wdrażania innowacji. Wskazuje również na rolę edukacji zawodowej w kształtowaniu specjalistów zdolnych sprostać wymaganiom transformacji ekologicznej i cyfrowej. Analiza obejmuje krytyczne przeglądy dokumentów oraz studia przypadków, oferując rekomendacje dla sektora budowlanego w Polsce i na świecie. Transformacja ekologiczna i cyfrowa, połączona z rozwojem kompetencji, przedstawiana jest jako kluczowy kierunek w budowie zrównoważonego budownictwa przyszłości
Abstract: The article discusses the issues of green and digital transformation in the finishing work in construction with emphasis on its significance in the context of global challenges such as climate change, depletion of natural resources, and growing consumer expectations for sustainable practices. The transformation is supported by advanced digital technologies and it is reshaping the design, execution, and management of construction processes, reducing the carbon footprint and promoting a circular economy. The authors present examples of best practices, such as waste recycling by Rigips and energyefficient technologies by Ceramika Paradyż, which illustrate the practical application of innovative solutions in the industry. The article highlights key professional competencies, both technical and soft skills, essential for effectively implementation of innovations. It also underscores the role of vocational education in preparing specialists capable of meeting the demands of the green and digital transformation.