Social competences in education-related professions. A meta-analysis of professional resources
Kompetencje społeczne w zawodach związanych z edukacją. Metaanaliza zasobów zawodoznawczych
DOI: 10.34866/pj34-jx30
Monika Mazur-Mitrowska
ORCID: 0000-0002-4204-0858
Słowa kluczowe: kompetencje społeczne, zawody, Polska Klasyfikacja Działalności, edukacja, opisy informacji o zawodach, projekt INFOdoradca+.
Key words: social competences, professions, Polish Classification of Activities, education, descriptions of information about professions, INFOdoradca+ project.
Streszczenie: Artykuł został poświęcony analizie kompetencji społecznych wyszczególnionych w zawodach związanych z edukacją na podstawie opisów Informacji o Zawodach, przygotowanych przez zespoły ekspertów, ocenianych przez recenzentów i ewaluatorów w ramach projektu INFOdoradca+. Celem badań opartych na metodzie analizy dokumentów było znalezienie kompetencji, które mogą być uniwersalne i transferowalne między poszczególnymi zawodami w obszarze edukacji. Wymienione w opisach kompetencje społeczne zostały przyporządkowane do ogólnych kategorii i uszeregowane pod względem częstości występowania w analizowanych opisach. Wyodrębnionych zostało 19 głównych kompetencji dla 34 zawodów. W wynikach najczęściej pojawiają się kompetencje w znaczeniu gotowości do odpowiedzialnego działania, rozwoju zawodowego i etycznego postępowania. Dla tych zawodów charakterystyczne są także: kompetencje odnoszące się do oceniania i weryfikowania realizowanych działań, współpracy, oraz podejmowania właściwych decyzji. Istotna jest także gotowość do tworzenia i upowszechniania wzorców właściwego postępowania, jak również do samodzielnego działania, okazywania empatii, budowania relacji, komunikowania się, elastyczności, pracy zespołowej, budowania własnego autorytetu, oceniania zagrożeń i ryzyka. Przeprowadzona metaanaliza będzie pomocna do przygotowania programów i scenariuszy dotyczących kształtowania kompetencji społecznych na każdym etapie edukacji oraz będzie użyteczna dla doradców zawodowych jako wskazówka do pracy indywidualnej i grupowej uwzględniającej rozwijanie najbardziej potrzebnych kompetencji społecznych w przyszłej aktywności zawodowej.
Abstract: The article is devoted to the analysis of social competences specified in educationrelated professions based on the descriptions of the Information on Professions prepared by Expert Teams, assessed by Reviewers and Evaluators within the INFOdoradca+ project. The aim of the research based on the document analysis method was to find competences that can be universal and transferable between professions in the field of education. The social competences listed in the descriptions were assigned to general categories and ranked in terms of frequency of occurrence in the analyzed descriptions. 19 main competences were identified for 34 professions. Competences in the sense of readiness to act responsibly, professional development and ethical behaviour appeared most frequently in the results. The following competences are also characteristic for these professions: competences relating to evaluation and verification of implemented actions, cooperation, and taking the right decisions. Also important is the readiness to create and disseminate models of appropriate behaviour, as well as to act independently, show empathy, build relationships, communicate, be flexible, work as a team, build one’s own authority, assess risks and threats. The meta-analysis carried out will be helpful in preparing programs and scenarios for developing social competences at every stage of education and will be useful for career counselors as a guide to individual and group work taking into account the development of the most needed social competences in future professional activity